Орыс тілінің «ұлы да қуатты тіл» атануына түркі халықтарының да қосқан үлесі аз емес. Төменде біз түркі халықтарының, соның ішінде қазақ тілінен орыс тіліне енген негізгі 150 сөзді ұсынып отырмыз.
1. | Амбар | Қамба |
2. | Арбуз | Қарбыз |
3. | Баба (бабушка) | Баба(сы) |
4. | Балобан (құс) | Балапан |
5. | Башка | Бас(қа) |
6. | Башмак | Баспақ |
7. | Беркут | Бүркіт |
8. | Брать | Бер(у) |
9. | Бревно | Бөрене |
10. | Бремя | Берме |
11. | Бузатер | Бұзақы |
12. | Булат | Болат |
13. | Бумага | Бума (оралған) |
14. | Бурав | Бұрау |
15. | Буравить | Бұрау |
16. | Буран | Боран |
17. | Бурый (мех) | Бөрі |
18. | Бык | Бұқа |
19. | Было | Болу |
20. | Вал | Дуал |
21. | Вата | Мақта |
22. | Вести | Есту |
23. | Вечер | (жарық) Өшір |
24. | Вор | Ұры |
25. | Врата | Бір аттар |
26. | Высок | Ұзақ |
27. | Говор | Күбір |
28. | Горе | Қор |
29. | Град (город) | Құрады |
30. | Груз | Құрыш |
31. | Гул | Гүіл |
32. | Гусь | Құс |
33. | Дарить | Дару (дарын) |
34. | Деньги | Теңге |
35. | Дол (долина) | Дала |
36. | Древо | Тіреу |
37. | Дюна | Дөң |
38. | Дядя | Тәте |
39. | Ждать | Шыдайды |
40. | Жмурить | Жұму |
41. | Жнец | Жинас |
42. | Жор | Жер(ік) |
43. | Жуть | Жұт |
44. | Запор (на двери) | Жабар |
45. | Злым | Залым |
46. | Знак | Сынақ |
47. | Идти | Өту |
48. | Искать | Иіскеді |
49. | Казна | Қазына |
50. | Карандаш | Қара тас |
51. | Карга | қарғау |
52. | Карман | Қармау |
53. | Кем? | Кім? |
54. | Кинжал | Қанжар |
55. | Коза | Қозы |
56. | Колпак | Қалпақ |
57. | Корзина | Қоржын |
58. | Короток | Қортық |
59. | Косить | Кеседі |
60. | Кость | Қосты (бір-бірімен) |
61. | Краса | (көзбен) Қараса |
62. | Кручина | Күрсіну |
63. | Куда? | Қайда |
64. | Курган | Қорған (құрған) |
65. | Лгать | Лағады |
66. | Межа | Меже |
67. | Меня | мені |
68. | Он | Оны |
69. | Она | Ана |
70. | Отец | Атасы |
71. | Очаг | Ошақ |
72. | Пер-вый | Бір-інші |
73. | Печь | Піс |
74. | Плов | Палау |
75. | Погреб | Бол күреп |
76. | Под (асты) | Бұт |
77. | Прелесть | Бір елес |
78. | Пурга | Бұрқау |
79. | Пшено | Пішен |
80. | Рот | Ұрт |
81. | Ряд | Рет |
82. | Сабля | Сабалау |
83. | Сапсан (құс) | Шапшаң |
84. | Серый | Сұр |
85. | Серьга | Сырға |
86. | Сеять | Сейілу |
87. | Сила | Сыйла |
88. | Смерть | Мерт |
89. | Совесть | Сол(ай) істе |
90. | Сойка | Сойқан |
91. | Сок | Сұйық |
92. | Соль | Сөл |
93. | Ссылать | Сілтеу |
94. | Ставь | Ұстау |
95. | Стакан | То-стаған (ұстаған) |
96. | Стена | Ұстын |
97. | Сундук | Сандық |
98. | Суп | Су |
99. | Тайга | Тоғай |
100. | Тахта | Тақта |
101. | Тащи | Тасы |
102. | Телка | Төл |
103. | Тенек | Түн-ек |
104. | Терем | Төр(ім) |
105. | Тихий | Тұйығы |
106. | Тишь | Тыныш |
107. | Ткань | Тіккен |
108. | Ткать | Тігеді |
109. | Товар | Тауар, табар |
110. | Ток (воды) | Төк |
111. | Толковый | Толық ойлы |
112. | Топь | Түп |
113. | Трата | Тарату |
114. | Трепет | Тырп ету |
115. | Трубкой | Түріп қой |
116. | Тыкать | Тығады |
117. | Тюк | Түю |
118. | Тюк | Түйік |
119. | Тюрьма | Түрме (тұрма) |
120. | Тяжело | Тежелу |
121. | Тяпка | Тепкі |
122. | Улан | Ұлан |
123. | Улов | Ау-лау |
124. | Ум | Ойым |
125. | Ураган | Ораған |
126. | Урон | Ұрыну |
127. | Усну | Есінеу |
128. | Устье | Үсті |
129. | Утро | (таң) Атыру |
130. | Ухо | Ұғу |
131. | Уют | Ұйыт-қы |
132. | Хотя | Қайта |
133. | Шаровары | Шалбар |
134. | Шрам | Жырым |
135. | Шум | Шу |
136. | Чван(лив) | Жуан |
137. | Чеканный | Шыққаны |
138. | Черепок | Шіріп, шырпық |
139. | Чугун | Шойын |
140. | Чулок | Шұлық |
141. | Явь | Ояу |
142. | Яр | Жар |
143. | Яркий | Жарқын |
144. | Ярлык | Жарлық |
145. | Ярмо | Жарма (стыр) |
kazislam.kz
Батырбек ҮРІСТЕМБЕКОВ